Nederlands Nederlands
English
Nederlands Nederlands EnglishIn de aanloop naar het 40-jarig bestaan, bereidt Machandel zich voor op een bestuurswisseling. Met de leeftijd van 72 jaar voelt Piet Glasbeek dat het tijd is om met pensioen te gaan. Beide zoons Eliza en Jasja behouden hun rol binnen Machandel. Er wacht geen makkelijk gespreid bedje, weet Eliza. “Met een verdubbeling van de productie om de drie jaar krijgen we te maken met het probleem of onze telers de vraag kunnen bijhouden. En om het uitgebreide assortiment van Machandel nog verder uit te bouwen, zullen we de afstemming en de stabiliteit van de processen telkens naar een hoger plan moeten trekken.”
Als kinderen spelen Eliza en Jasja onbekommerd tussen de stapels kool die om het ouderlijk huis liggen te wachten op verwerking. Als jongens verdienen ze een zakcentje bij aan de productielijnen. “Dat mijn ouders iets bijzonders deden, hoorde ik zo nu en dan op school. Maar als kind sta je daar niet al te lang bij stil.“ Over werken in het bedrijf, wordt thuis niet gesproken. De kinderen moeten zelf hun talenten ontdekken. Beide broers kiezen voor de ICT-wereld.
Met zijn kennis van systeembeheer springt Eliza echter regelmatig bij als probleemoplosser in het bedrijf en raakt al doende meer en meer gefascineerd door de nauw luisterende procesgang; van de groenteteelt in de aarde tot kant en het klaarproduct achter glas bij de klant thuis. “Mijn betrokkenheid bij Machandel is organisch gegroeid. En dat geldt ook voor mijn broer Jasja. Op goed moment heb ik mijn baan als ICT-beheerder opgezegd om in de fabriek en op overige afdelingen allerlei klusjes op te knappen. Ik reisde met mijn moeder de beurzen af en kwam in aanraking met andere pioniers uit de biologische wereld. Je luistert naar hun beweegredenen en je raakt vertrouwd met de achterliggende ideeën.”
Rond het jaar 2000 als zijn vader voor de beslissing staat om in Haulerwijk de grote productiehal te laten bouwen, stemt Eliza in met zijn rol bij Machandel. Vanaf dat moment stort hij zich op de techniek van het verwerkingsproces en de logistiek die daar aan vooraf gaat. “Teelt en techniek sluiten nauw op elkaar aan. Machandel laat om die reden de tussenhandel links liggen, want die kan niet al onze vragen beantwoorden of aan onze wensen voldoen. Dat kan de boer wel. Die bezit de specifieke productkennis die wij in Haulerwijk nodig hebben om de ingrediënten oogstvers in de pot te krijgen en om onze productielijnen optimaal te kunnen laten draaien. In de samenspraak op het land tasten we de mogelijkheden af en bedenken we met elkaar verbeteringen. Zo halen we niet de goedkoopste grondstoffen binnen, maar wel de lekkerste en best verwerkbare. Omgekeerd nodigen we de telers uit om in de fabriek inzichtelijk te maken waarom wij graag een bepaalde productgrootte verlangen, of een type onkruid willen vermijden. Zo leren we van elkaar en zijn we samen verantwoordelijk voor de oogst.”
In Nederland onderhoudt Machandel op deze wijze relaties die meer dan vijfendertig jaar teruggaan, inmiddels met de volgende generatie telers. Ook met de biologisch-dynamische coöperaties uit het buitenland lopen langjarige verbintenissen; onder andere in Egypte, Sicilië en China. “In China maakten de boeren ons duidelijk dat er zes soorten pinda’s bestaan, van verschillende grootte en met eigen kenmerken. We leerden bovendien dat het roosteren van grote invloed is op de kwaliteit en op de smaak. Sinds we dat weten, roosteren we zelf. We bewaren nu de rauwe pinda’s in geconditioneerde opslag tot kort voor het moment van de verwerking tot pindakaas. Dankzij onze Chinese boeren hebben we een kwaliteitsslag in het verwerkingsproces kunnen maken. Wij bieden op onze beurt afnamezekerheid, ook als de oogst een keer lager of hoger uitvalt. Dat geeft hen weer houvast en zo gedijen beide partijen bij wederzijdse afhankelijkheid.”
Vrijgelaten door zijn ouders heeft Eliza de filosofie van Machandel uiteindelijk stevig omarmd. “Naarmate ik de ernst van het biologisch-dynamisch gedachtegoed werkelijk begreep, heb ik mezelf beter leren kennen. De visie erachter houdt niet op bij de ecologische betekenis, maar gaat veel verder. Ook sociaaleconomische aspecten zoals de omgang met zakenpartners en de verantwoordelijkheid voor de eigen medewerkers maken er deel van uit. Mijn ouders vonden dat ik het zelf moest ontdekken en die pedagogische aanpak heeft gewerkt.”
